Neden Erken Çocukluk Döneminde Fen Eğitimi Olmalıdır.
Türkçede “Bilim” kelimesi ile genelde “Fen bilimleri kastedilir. Fen bilimleri bilimin gözlemlere dayalı olan kısmı yani bilimin gözlemlerle ilişkili bir alt sınıfı olarak açıklansa da aslında temelini oluşturur.
Fen; doğayı ve doğadaki olayları sistemli bir şekilde araştırma ve inceleme, bu araştırma ve incelemelerden yola çıkarak genellemeler yapma, bu genellemeler ile gelecekteki olayları tahmin etme faaliyetleri olarak değerlendirilir.
Erken çocukluk döneminde, çocuklar için fen; etrafındaki dünya hakkında edindikleri kazanımlar, gördükleri, duydukları, kokladıkları, dokundukları her şey olarak adlandırılmaktadır.
Çocuklar devamlı bilim adamlarının yaptıkları gibi dünyayı anlamaya çalışmakta, yeni bilgi ve beceriler edinmekten zevk almaktadırlar. Bu nedenle anne babalar ve öğretmenler, çocukların günlük yaşamlarındaki olaylara somut nesneler katarak ve onların merakını olumlu yönde destekleyerek, araştırma yapmayı öğrenmesine yardımcı olabilirler.
Bu durumda çocuklara verilecek fen eğitiminin içeriğinin de belirlenmesi önemlidir. Bu yüzden Amerikan Ulusal Fen Eğitimi Standartları (NRC,1996) erken çocukluk döneminde fen eğitimi kapsamında yaşam bilimleri, sağlık bilimleri, fiziksel bilimler, yer ve uzay bilimleri, fen ve teknoloji eğitimi, bilimin doğası ve geçmişi konularını erken çocukluk dönemi için uygun olan fen konuları olarak belirlemişlerdir.
Çocuklar fen kavramlarını yaparak yaşayarak, etkinliklere aktif olarak katılarak yani deneyimleyerek öğrenirler. Çocukların fen kavramlarını öğrenmeleri doğal, informal ve yapılandırılmış deneyimler olmak üzere üç şekilde gerçekleşmektedir.
Çocuklar doğası gereği meraklıdır ve meraklarını gidermek için araştırma ve inceleme yaparlar. Araştırma yaparken gözlemler, tahminde bulunur, genellemeler yapar, problem çözer. Kendini eğlenceli, yaratıcı, deneysel etkinliklerin içinde bulur. Çocukların hem bu becerilerinin gelişmesi hem de meraklarını giderecekleri aynı zamanda da bu süreçte aktif rol alarak eğlenceli zamanlar geçirmesi için ona fırsatlar verilmesi ve eğitim ortamlarının da bu yönde hazırlanması gerekmektedir. Bu kazanımlar ise zengin uyarıcı etkinlikler içeren fen etkinlikleri ile mümkün olmaktadır.
Fen etkinlikleri, çocuğun yaşadığı dünya hakkında merak ettiği birçok soruya cevap verir, dili ve okuryazarlığı destekler, problem çözme becerisini geliştirir, diğer alanlarla bağlantı kurmayı sağlar, diğer alanlardaki öğrenmelerini ve okula hazır bulunuşluklarını desteklemektedir.
Çocuklar birer küçük bilim insanıdır. Dünyayı anlamlandırmaya çalışırken de tıpkı bilim insanları ile aynı bilimsel süreç becerilerini kullanmaktadırlar. Araştırma ve inceleme yaparken olarak görülmekte ve tüm duyu organlarını kullanarak tahminde bulunma, gözlem yapma, ölçme, karşılaştırma yapma, sınıflandırma yapma, iletişim kurma, tahminlerini test etme, alet kullanma ve detayları görmeleri için desteklenmeleri gerekmektedir.
Çocuklar yaşadıkları dünyayı keşfederken temel süreç beceriler denilen bilimsel süreç becerilerini kullanırlar. Bunlar gözlem, sınıflama, iletişim kurma, ölçme, tahminde bulunma ve çıkarım yapmadır.
Eğitim ortamında çocuklara bilimsel süreç becerilerinin kazandırılmasına için çocukların aktif olduğu problem durumlarının kullanılması gerekmektedir. Çocuklara bilimsel süreç becerilerini kazandırmak için çocukların doğrudan, etkinliklerle deneyim kazanmaları için ortamlar sunulmalı, küçük gruplarla çalışmaları ve tartışmaları sağlanmalı, alternatif yöntemlere erişimleri desteklenmeli, bilimsel süreç becerilerini geliştiren, materyal kullanımını ve ölçme araçlarını içeren etkinliklere yer verilmeli, fikirlerini yorumlamaları ve sorgulamaları için desteklenmelidir.
